ekomomia qarkulluese
ĂshtĂ« ekonomia e projektuar pĂ«r tĂ« riparuar dhe ripĂ«rtĂ«rirĂ«.
NĂ« ekonominĂ« qarkulluese, aktiviteti ekonomik ndĂ«rton dhe rindĂ«rton shĂ«ndetin e tĂ« gjithĂ« sistemit. Koncepti njeh nevojĂ«n e ekonomisĂ« pĂ«r tĂ« punuar me efektivitet nĂ« tĂ« gjitha nivelet â pĂ«r bizneset vogla e tĂ« mĂ«dha, pĂ«r organizatat dhe individĂ«t, lokalisht e globalisht.
Ajo bazohet në tre parime kyçe:
⊠Projektimi i sistemeve dhe modeleve pa mbetje dhe ndotje
⊠Mbajtja e produkteve dhe materialeve në përdorim të vazhdueshëm
⊠Ripërtëritja e sistemeve natyrore.
Parimi 1 – PROJEKTIMI I SISTEMEVE DHE MODELEVE PA MBETJE DHE NDOTJE
Â
Po sikur mbeturinat dhe ndotja të mos ishin krijuar kurrë si fillim?
Ekonomia qarkulluese nxjerr në pah dhe projekton sisteme e modele duke eliminuar ndikimet negative të aktivitetit ekonomik, që dëmton shëndetin e njerëzve dhe sistemet natyrore. Kjo përfshin çlirimin e gazrave dhe substancave të dëmshme, ndotjen e ajrit, tokës dhe ujit, si dhe mbetjet strukturore, siç mund të jetë bllokimi i trafikut
Parimi 2 – MBAJTJA E PRODUKTEVE DHE MATERIALEVE NĂ PĂRDORIM TĂ VAZHDUESHĂM
Po sikur tĂ« ndĂ«rtojmĂ« njĂ« ekonomi qĂ« i pĂ«rdor gjĂ«rat, nĂ« vend qĂ« tâi konsumojĂ« ato?
Ekonomia qarkulluese pĂ«rkrah aktivitetet qĂ« e ruajnĂ« vlerĂ«n nĂ« formĂ«n e energjisĂ«, punĂ«s apo materialit. Kjo nĂ«nkupton projektimin pĂ«r qĂ«ndrueshmĂ«ri, ripĂ«rdorim, riprodhim dhe riciklim, pĂ«r tâi mbajtur produktet, pjesĂ«t pĂ«rbĂ«rĂ«se dhe materialet tĂ« qarkullueshme nĂ« ekonomi. Sistemet qarkulluese pĂ«rdorin me efektivitet materialet me bazĂ« biologjike, duke nxitur pĂ«rdorimin e tyre nĂ« mĂ«nyra tĂ« ndryshme, ndĂ«rsa ato kalojnĂ« kalojnĂ« me cikle ndĂ«rmjet ekonomisĂ« dhe sistemeve natyrore.
Parimi 3- RIGJENERIMI I SISTEMEVE NATYRORE
Po sikur, jo vetëm ta mbrojmë, por ta përmirësojmë aktivisht mjedisin?
Ekonomia qarkulluese shmang përdorimin e burimeve të paripërtëritshme, dhe i ruan apo shton ato të
ripërtëritshme, për shembull, duke i rikthyer tokës lëndë ushqyese që mbështesin ripërtëritjen, apo
duke përdorur energji të rinovueshme në vend të mbetjeve fosile.
DIAGRAMA E SISTEMEVE TĂ EKONOMISĂ QARKULLUESE
A ĂSHTĂ E MUNDUR QĂ NJĂ MATERIAL TĂ RIKTHEHET I SIGURTĂ NĂ NATYRĂ?
Diagrama më lart paraqet të ndara dallueshëm dy gjysma, apo cikle, që përfaqësojnë dy rrjedha apo materiale me dallime thelbësore nga njëra-tjetra: biologjike dhe teknike.
Materialet biologjike â tĂ« paraqitura me cikle nĂ« ngjyrĂ« tĂ« gjelbĂ«r nĂ« anĂ«n e majtĂ« tĂ« diagramĂ«s â janĂ« ato materiale qĂ« mund tĂ« rikthehen tĂ« padĂ«mshme apo tĂ« sigurta nĂ« natyrĂ«, pasi tĂ« kenĂ« kaluar njĂ« apo mĂ« shumĂ« cikle, ku do tĂ« biodegradojnĂ« me kalimin e kohĂ«s, duke i rikthyer mjedisit lĂ«ndĂ«t e veta ushqyese.
Materialet biologjike â tĂ« paraqitura me cikle nĂ« ngjyrĂ« tĂ« gjelbĂ«r nĂ« anĂ«n e majtĂ« tĂ« diagramĂ«s â janĂ« ato materiale qĂ« mund tĂ« rikthehen tĂ« padĂ«mshme apo tĂ« sigurta nĂ« natyrĂ«, pasi tĂ« kenĂ« kaluar njĂ« apo mĂ« shumĂ« cikle, ku do tĂ« biodegradojnĂ« me kalimin e kohĂ«s, duke i rikthyer mjedisit lĂ«ndĂ«t e veta
ushqyese.